Ali İhsan Sabis; Balkan ve I. Dünya Savaşlarına katılmış, birçok cephede orduları kumanda etmiş ve başarılı olmuştur. İngilizlere karşı Irak “Sabis”te Goltz Paşa’yla birlikte zafer kazanmıştır. İngilizlerin İstanbul’u işgalinin ardından Malta’ya sürgün edilenler arasında bulunan Paşa, buradan firarının ardından Kurtuluş Savaşı’na katılarak bir süre Batı Cephesi’nde ordu komutanı olarak görev yapmış ancak uyumsuzluğu sebebiyle emekliye sevk edilmiştir. II. Dünya Savaşı koşullarında İsmet Paşa’yı ve Hükûmeti ağır bir biçimde suçlaması sonucu hapse mahkûm edilen Ali İhsan Paşa, daha sonra Demokrat Parti’den siyasete atılarak milletvekili seçilmiştir.
Ali İhsan Paşa’nın şahsiyeti bu kitabın konusunu oluşturmaktadır. Paşa, diğer savaşlardaki tutumlarının yanı sıra özellikle II. Dünya Savaşı hakkında basında çıkan makalelerinden ve yayıma hazırladığı hatıratından hareketle birçok gazeteci tarafından eleştirilmiştir. Paşa’ya yöneltilen eleştirilerden biri, I. Dünya Savaşı’nda İngilizlere Musul’u direnmeden teslim etmesidir ki bu konu Nutuk’ta dile getirilmiştir. Buna karşın 1940’lı yıllarda Paşa, “Alman ajanı” olmakla suçlanmıştır. Devrin önemli gazetecilerinin başmakalelerinin konusu bu tartışmalar, kitapta ayrıntılı bir şekilde incelenmiştir.
"İstanbul Belediyesi Genel Meclisi Dâimî Komisyonu’nun 1 Haziran 1951 T.’li ve 7164/7599 S.’lı kararı şöyledir: Belediyemizin yardımlarıyla Erenköy Sanatoryumu’nda tedavi edilmekte iken 31 Mayıs 1951 günü vefât ettiği ve kimsesinin de olmadığı bildirilen muharrir Rıza Çavdarlı’nın teçhiz ve tekfini için 100 liralık yardım yapılmasına Dâimî Komisyon’un 1 Haziran 1951 tarihli toplantısında karar verildi. Kimsesi olmadığından tedavisi için İstanbul Belediyesi’nin delâlet ve yardımlarıyla Erenköy Sanatoryumu’na yatırılan, vefât ettiğindeyse cenâzesi İstanbul Belediyesi tarafından kaldırılan muharrir Rıza Çavdarlı’nın kim olduğunu biliyor musunuz? Tam ismiyle Rıza Süleyman Çavdarlı, maalesef edebî değeri ve önemi günümüze kadar anlaşılamamış olan Şehâbeddin Süleyman ile ülkemizin ilk din felsefecisi sayılan “materyalist” yazar Memdûh Süleyman’ın kardeşleriydi. Ricâl-i devletten bir ailenin çocuğunun, bir kimsesiz olarak vefât etmesi ve cenâzesinin ancak belediyenin tahsîs ettiği parayla kaldırılabilmesi nasıl da hazîndir! Rıza Süleyman Çavdarlı ve Memdûh Süleyman elbette ayrı ayrı yazı konusu olacak kadar önemli isimlerdir ama bu metindeki mevzû-i bahsimiz sadece onların ağabeyleri olan Şehâbeddin Süleyman’a dâirdir."
Kaynak: chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://www.otuken.com.tr/u/otuken/docs/e/d/edebiyatimizda-unutulanlar-ve-kaybedenler-2-1675681314.pdf?srsltid=AfmBOoqrQjS97l6dKTBP3Az-L3FTAJv8o12W67gXVDaaE1WWl6JVDsl_
